Nedržavni akteri i upotreba sile u međunarodnim odnosima

Dimitrijević, Duško (2020) Nedržavni akteri i upotreba sile u međunarodnim odnosima. In: Nedržavni akteri u međunarodnom pravu. Institut za međunarodnu politiku i privredu, Beograd, pp. 33-78. ISBN 978-86-7067-280-2

Text Nedrzavni akteri-34-79.pdf - Published Version Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives. Download (416kB)

Abstract

Današnja međunarodna zajednica suočava se sa sve većom disperzijom moći što posledično dovodi do fragmentacije međunarodnog prava, a potom i do diverzifikacije međunarodnih subjekata u međunarodnim odnosima. u takvim okolnostima, uz države koje predstavljaju tradicionalno glavne subjekte međunarodnog prava i međunarodnih odnosa, egzistiraju još i nedržavni akteri koji nemaju međunarodno pravni subjektivitet stricto sensu, odnosno čije se subjektivne moći zasnivaju više na funkcionalnom načelu nego li na načelu teritorijalnog suverenteta. uloga nedržavnih aktera u oblikovanju međunarodnog prava i njihov status u međunarodnim odnosima podložna je pravnoj dinamici i globalnim socijalnim promenama. Nedržavni akteri mogu imati konstruktivnu ulogu u ostvarivanju opštih interesa međunarodne zajednice (na primer, kroz aktivnosti humanitarnih organizacija, multinacionalnih korporacija i civilnog društva), kao što mogu imati i krajnje podrivačku i subverzivnu ulogu za međunarodni poredak (na primer, kroz aktivnosti transnacionalnih kriminalnih grupa i terorističkih organizacija). S obzirom na to da ne poseduju pun pravni kapacitet, savremeno međunarodno pravo nastoji da reguliše njihov status barem u delu koji se odnosi na međunarodnu odgovornost, što per se predstavlja izuzetno osetljivo pitanje budući da nedržavni akteri često deluju pod uticajem stranih država i vlada pod čijom se kontrolom nalaze. u tom smislu, naročito je delikatno pitanje odgovornosti za nezakonitu upotrebu sile povodom koje postoji izvesni pravni vacuum, budući da postojeći međunarodnopravni okvir obuhvata pre svega pravila koja regulišu državnu i individualnu odgovornost. Predmetna studija stoga bi prevashodno trebalo da pojasni, da li pozitivno međunarodno pravo dozvoljava upotrebu sile i pod kojim uslovima, a potom i da li sila može biti legalno i legitimno primenjena kao odgovor na nasilne akte nedržavnih aktera?

Actions (login required)

View Item