Prvenstvo prava Evropske unije i nacionalna kontrola prekoračenja nadležnosti EU - slučaj Nemačke : praksa Suda pravde EU i nemačkog Saveznog ustavnog suda

Novičić, Žaklina (2013) Prvenstvo prava Evropske unije i nacionalna kontrola prekoračenja nadležnosti EU - slučaj Nemačke : praksa Suda pravde EU i nemačkog Saveznog ustavnog suda. Institut za međunarodnu politiku i privredu, Beograd. ISBN 978-86-7067-185-0

Text Prvenstvo prava EU i....pdf - Published Version Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives. Download (1MB)

Abstract

Predmet ove knjige je složeni odnos između prava Evropske unije i nacionalnog ustavnog prava država članica EU, koji se razmatra na primeru Savezne Republike Nemačke i ustavne kontrole prekoračenja nadležnosti EU — ultra vires kontrole. Taj odnos usmeravaju neki fundamentalni principi, među kojima vrhovno mesto zauzima princip prvenstva prava EU nad nacionalnim pravnim sistemima. Naime, zamisao pravne zajednice koja postoji i važi širom EU zahteva ograničavanje vršenja sudske vlasti u državama članicama, kako bi se ostvarila uniformnost pravnog poretka EU, odnosno kako ona ne bi bila dovedena u pitanje različitim primenama odluka EU od strane sudova država članica. Primena principa prvenstva prava EU oličava „stvarni prenos ustavne nadležnosti na EU“, i osnov je praktične delotvornosti pravnog poretka EU. Iz principa prvenstva prava EU proizlaze i načela direktne primene i direktnog dejstva prava EU (komunitarnog prava) u nacionalnim pravnim sistemima, koja nalažu da nikakve mere uvođenja u nacionalni poredak nisu ni potrebne ni dozvoljene za (neke) norme komunitarnog prava (direktna primena), ili obavezuju nacionalne sudske instance na neposrednu primenu komunitarnih normi (direktno dejstvo). A jedan od osnovnih pravosudnih mehanizama za primenu i poštovanje principa prvenstva prava EU jeste tzv. postupak rešavanja prethodnog pitanja. Mada se radi o temeljnom principu na kome počiva pravo EU i sama mogućnost evropske integracije, princip prvenstva evropskog prava nije izričito predviđen osnivačkim ugovorima EU, već se još od rane faze integracije razvijao kroz sudsku praksu Suda pravde EZ (danas EU, The Court of Justice of the EU, u daljem tekstu ESP, što je skraćenica kolokvijalnog naziva „evropski Sud pravde“) i kroz njegova tumačenja. Takvo stanje omogućilo je da se u uporednoj sudskoj praksi država članica EU razvije zamisao nacionalne kontrole ultra vires postupaka institucija EU, koja po definiciji protivreči načelu prvenstva prava EU. Tako je, između ostalih, nemački Savezni ustavni sud (nem. Das Bundes-verfassungsgericht, u daljem tekstu SUS) razvijao u praksi, uporedo sa razvojem zamisli prvenstva prava EU, sopstveno tumačenje koncepta nacionalne kontrole prava EU. Rešenje ove antagonističke pozicije između prava EU i nacionalnih pravnih sistema, u krajnjem, podrazumeva odgovor na pitanje ko je „konačni sudija o ustavnosti” u EU: ESP ili nacionalni sudovi, odnosno nemački SUS. Za odgovorom na to pitanje traga se i u ovoj knjizi kroz analizu jurisprudencije Suda pravde EU i nemačkog Saveznog ustavnog suda, pre svega u predmetima Lisabon (2009), Mangold (2005-2010) i Kučukdeveči (2010). Pre same analize navedenih paradigmatskih sporova nešto više će biti reči o osnovnim pojmovima rasprave koja sledi, kao što su: prvenstvo prava EU, neposredno dejstvo prava EU, postupak pribavljanja odluke o prethodnom pitanju i princip prenosa nadležnosti, kao i o ustavnim osnovama integracije Nemačke u EU i ustavnoj ultra vires kontroli postupaka EU.

Actions (login required)

View Item